Avrupa Sosyal Şartı

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin medeni ve siyasal hakları koruma altına alması nedeniyle, Avrupa kıtasında ekonomik, sosyal ve kültürel hakların korunmasında yaşanan eksiklik Avrupa Sosyal Şartı ile giderilmiştir. Ancak, Şart’ta gıda hakkı açık bir şekilde tanınmamıştır. Bununla birlikte gıda hakkının, ücret hakkı, sosyal güvenlik hakkı ve sağlık hakkı ile dolaylı bir biçimde tanınmış olduğu söylenebilecektir.

Madde 4 - Adil Bir Ücret Hakkı

“Âkit Taraflar, âdil bir ücret hakkına etkin bir geçerlilik kazandırmak üzere: 1-Çalışanların kendilerine ve ailelerine saygın bir yaşam düzeyi sağlayacak ücret hakkına sahip olduklarını tanımayı (...) taahhüt ederler.”

Madde 11 - Sağlığın Korunması Hakkı

“Âkit Taraflar, sağlığın korunması hakkının etkin biçimde kullanılmasını sağlamak üzere ya doğrudan veya kamusal veya özel örgütlerle işbirliği içinde, diğer önlemlerin yanı sıra, 1-Sağlığın bozulmasına yolaçan nedenleri olabildiğince ortadan kaldırmak; (...) üzere tasarlanmış uygun önlemler almayı taahhüt ederler.”

Madde 12 - Sosyal Güvenlik Hakkı

“Akit Taraflar, sosyal güvenlik hakkının etkin bir biçimde kullanılmasını sağlamak üzere: 1-Bir sosyal güvenlik sistemi kurmayı veya korumayı; (...) taahhüt ederler.”

Avrupa Sosyal Şartı ile getirilen koruma mekanizması, AİHM örneğinde olduğu gibi bir mahkeme olmayıp Avrupa Sosyal Haklar Komitesi’dir. Bu nedenle, uygulamada Şart’ta tanınan hakların AİHS’te tanınan haklar kadar etkin bir şekilde korunamadığını söylemek mümkündür.

Türkiye, Avrupa Sosyal Şartı’nı 18 Ekim 1961 tarihinde imzalamıştır. 16 Haziran 1989 tarih ve 3581 sayılı Onayı Uygun Bulma Kanunu, 4 Temmuz 1989 tarih ve 20215 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.