İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 10 Aralık 1948 tarih ve 217A (III) sayılı kararıyla ilan edilmiştir. Türkiye’de Bildirge, 6 Nisan 1949 tarih ve 9119 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla 27 Mayıs 1949 tarih ve 7217 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin hazırlanış sürecinde ABD Başkanı Franklin Delano Roosevelt’in yapmış olduğu konuşmada vurgulamış olduğu “Dört Özgürlükten” (Four Freedoms) biri de dilimize “yoksulluktan azade olmak” veya “yoksulluktan kurtulma hakkı” olarak çevirebileceğimiz “freedom from want” kavramıdır. Gıda hakkının bileşenlerinden olan “açlıktan kurtulma hakkı” (freedom from hunger) İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin ortaya çıkış sürecinde dile getirilen dört özgürlükten biri olan “yoksulluktan kurtulma hakkı” kavramı ile de örtüşmektedir. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi gıda hakkının açık bir biçimde tanındığı en temel belgelerden biridir. İHEB’in 25. maddesinin 1. fıkrasında gıda hakkının; “Her şahsın, gerek kendisi gerekse ailesi için, yiyecek, giyim, mesken, tıbbi bakım, gerekli sosyal hizmetler dahil olmak üzere sağlığı ve refahını temin edecek uygun bir hayat seviyesine ve işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, ihtiyarlık veya geçim imkânlarından iradesi dışında mahrum bırakacak diğer hallerde güvenliğe hakkı vardır.” hükmü ile açık bir biçimde koruma altına alındığı görülmektedir.